-
1 przyczyna
-ny, -ny; dat sg - nie; freason, causeprzyczyna, dla której... — the reason why lub for which...
być przyczyną czegoś — to cause sth, to be the cause of sth
* * *f.reason ( czegoś for sth); cause ( czegoś of l. for sth); przyczyna, dla której... the reason why... l. for which...; bez przyczyny for no reason; z tej przyczyny for that reason; nie bez przyczyny not without reason; z niewiadomych przyczyn for reasons unknown, for unknown reasons; z wiadomych przyczyn for known reasons; być przyczyną czegoś be the cause of sth, lie at the root of sth; wniknąć w przyczyny czegoś get at the root of sth; znaleźć przyczynę czegoś find the cause of sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przyczyna
-
2 złożyć
pf — składać impf Ⅰ vt 1. (poskładać, zamknąć) to fold [sth] up, to fold (up) [gazetę, list, koc, scyzoryk, deskę do prasowania, leżak, wózek]- złożyć/składać ubranie/ręcznik to fold one’s clothes/a towel- złożyć/składać tkaninę/prześcieradło we dwoje to fold a piece of fabric/sheet in two- kartka papieru złożona we dwoje a sheet of paper folded once a. in two- chusta złożona w trójkąt a scarf folded into a triangle- złożyć parasol to roll up a. furl an umbrella2. (zmontować) to assemble, to put together [silnik, maszynę, konstrukcję, karabin]; to assemble [regał, szafkę]- złożyć komputer to put together a computer3. Med. (zestawić) to set [kość, zwichnięty staw, złamaną rekę]; to piece together [połamane kości, części kości] 4. (ułożyć, umieścić) to place, to put; (położyć) to lay; (przyłożyć do siebie) to piece together [podarty list, układankę, puzzle, potłuczone fragmenty]- złożyć/składać wieniec na grobie/pod pomnikiem to lay a wreath on a grave/at a monument- złożyć/składać towar do magazynu to place goods in a warehouse, to store goods- złożyłem nasz bagaż w przechowalni/schowku I left our baggage in the left luggage office/in a locker- drewno/książki złożone w stertę logs/books piled up a. piled into a heap5. (wręczyć, oddać) to hand [sth] in, to hand in, to proffer [rezygnację, wymówienie]; to submit [sprawozdanie, dokumenty, prośbę, żadania, podanie, meldunek]; to lodge [zażalenie, protest, oskarżenie, odwołanie]; to pay [okup, depozyt, kaucję]; to proffer [wyjaśnienia]; to offer, to extend [życzenia, gratulacje, zaproszenie, kondolencje]; to pay [wizytę, komplementy, wyrazy uszanowania]- złożyć/składać raport to submit a. file a report- złożyć/składać listy uwierzytelniające to present one’s credentials- złożyć/składać fałszywe zeznanie a. zeznania to give false testimony; (pod przysięgą) to perjure oneself- złożyć/składać zamówienie to place an order- złożyć/składać komuś/czemuś hołd (uczcić) to pay homage to sb/sth- ambasadorzy złożyli swoje podpisy pod dokumentem the ambassadors put their signatures to a document- złożyli strażakom serdeczne podziękowania they expressed a. gave their heartfelt thanks to the firefighters- złożyć/składać kogoś/coś w ofierze to offer sb/sth up as a sacrifice- złożyć swój los/swoje życie w czyjeś ręce to place oneself/one’s life in sb’s hands- złożyć/składać na kogoś winę to place the blame on sb- złożyć/składać na kogoś odpowiedzialność za coś to entrust sb with responsibility for sth6. Druk. to set [tekst, czcionki] 7. Zool. [ptaki] to lay [jaja]- złożyć/składać ikrę to spawn8. książk. (oprzeć) to repose książk. [głowę, ręce] Ⅱ złożyć się — składać się 1. (być częścią składową) [elementy, części, punkty, fragmenty] to make up (na coś sth), to consist (na coś of sth)- pięć egzotycznych dań złożyło się na wspaniały obiad five ethnic courses made up a delicious dinner2. (spakować się) [łóżko polowe, wersalka, buda] to collapse; [leżak, krzesło, siedzenie] to fold (flat) 3. (robić składkę) to club together- złożyliśmy się na prezent dla niego we clubbed together to buy him a present4. (być przyczyną) [wydarzenia, powody, kłopoty] to result (na coś in sth) 5. (przybrać pozycję) to assume a. take a position- złożył się i wystrzelił he took aim and fired- sprinterzy złożyli się do startu the sprinters took their marks6. (zdarzyć się) to happen- tak się złożyło/składa, że… it so happened/happens that…, it came about that…- dobrze/źle się złożyło, że… it was fortunate/unfortunate that…■ złożyć/składać broń (skapitulować) to surrender; (zaprzestać walki) to lay down (one’s) arms- złożyć/składać do grobu książk. to inhume książk.; to entomb [zmarłego, kości, ciało]- złożyć/składać się we dwoje w ukłonie to make a low bow* * ** * *pf.-óż zob. składać.pf.zob. składać się.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > złożyć
-
3 schuld
-
4 kosztować
(-uję, -ujesz); vt* * *ipf.1. (= stanowić koszt) cost; coś dużo kosztuje sth costs a lot, sth is expensive; coś mało kosztuje sth is cheap; ile to kosztuje? how much is it?, how much does it cost?2. (= być przyczyną) cost; drogo go to kosztowało dosł. it cost him a lot; przen. it cost him a lot, he paid for it through the nose; kosztować wiele czasu cost a lot of time; kosztować wiele trudu l. zachodu cost a great deal of trouble.3. (= degustować) try, taste.4. przen. (= doświadczać) experience; kosztować wolności enjoy freedom.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > kosztować
-
5 nieść
1. (niosę, niesiesz); imp nieś; pt; niósł, niosła, nieśli; vtto carry; ( przynosić) perf; przy- to bring; ( zanosić) perf; za- to carry, to take; (znosić: jaja) perf; z- to lay2. vinieść pociechę/pomoc — to bring comfort/help
wieść niesie, że... — it is rumoured (BRIT) lub rumored (US) that...
* * *ipf.1. (= iść, trzymając coś) carry, take; nieść torbę w ręku carry a bag in one's hand; nieść bieliznę do pralni take one's underwear to the laundry; nieść głowę wysoko carry one's head high.2. (= przynosić) bring; ( o wodzie) carry; nieść komuś radość/pociechę/pomoc bring sb joy/consolation/help; iść, gdzie oczy l. nogi niosą follow one's nose; gdzie cię znowu niesie?! where are you going now?!3. (= być przyczyną czegoś) bring; wojna niesie śmierć war brings death.4. (o impulsie, emocji) lead.5. ( jaja) lay.7. (o plotce, wieści) spread; wieść niesie, że... it is rumored that...ipf.1. (= rozprzestrzeniać się) (o zapachu, dźwiękach, mgle itp.) spread, waft.3. (= składać jaja) lay eggs.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nieść
-
6 spraw|ić
pf — spraw|iać impf Ⅰ vt 1. (być przyczyną) to cause- sprawić komuś ból to distress sb- sprawić komuś radość to please sb- sprawić komuś kłopot to inconvenience sb, to put sb to trouble- nie sprawi mi to żadnego kłopotu it’s no trouble at all- sprawiać (komuś) trudności to be difficult for sb- matematyka sprawiała mu trudności w szkole he had problems with maths at school- wiosna sprawiła, że poczuł się lepiej the spring made him feel better2. książk. (kupować) to buy sprawić sobie futro to get oneself a fur coat 3. (przygotować) to dress [drób, ryby, zwierzynę] Ⅱ sprawić się — sprawiać się (działać, funkcjonować) to behave- jak się sprawia ten nowy goniec? how is the new messenger boy doing?- spraw się dobrze! do your best!- samochód sprawiał się dobrze od samego początku the car did a. was doing well from the very beginning■ los/przypadek sprawił, że… by coincidence…- sprawiał wrażenie zmęczonego/zadowolonego he gave the impression of being tired/contented, he looked tired/contented- sprawić komuś lanie a. baty a. cięgi pot. to beat the living daylights out of sb pot., to wipe the floor with sb pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spraw|ić
-
7 sprawiać spra·wiać
-wiam, -wiasz; pf - wićvt1) (zadawać np. ból) to inflict2) [przyjemność] to give3) [problem] to cause4) (być przyczyną czegoś) to causesilny deszcz sprawił, że odwołano koncert — heavy rain meant that the concert was cancelled
-
8 dafür
1) ( für das)was wohl der Grund \dafür sein mag? a co może być przyczyną tego?das ist kein Beweis \dafür, dass er es war to nie jest dowód na to, że to był on2) ( deswegen)\dafür bin ich ja da dlatego też [ja] tu jestemich bezahle Sie nicht \dafür, dass nie płacę Panu za to, że3) ( als Gegenleistung)er packte aus, \dafür ließ man ihn laufen zaczął sypać, więc go puścili ( pot)4) ( andererseits)aber \dafür hast du jetzt mehr Zeit ale za to teraz masz więcej czasu5) ( im Hinblick darauf)\dafür, dass du angeblich nichts weißt jak na to, że ponoć nic nie wieszich kann nichts \dafür, dass... nic nie poradzę na to, że..., to nie moja wina, że...was kann ich denn \dafür? cóż ja mogę na to poradzić?ich interessiere mich nicht \dafür nie interesuję się tymsie opfert ihre ganze Freizeit \dafür poświęca temu cały swój czas wolnyes ist zwar kein Silber, man könnte es aber \dafür halten wprawdzie to nie jest srebro, ale można je za takie uważać7) ( befürwortend)wer ist \dafür? kto jest za?ich bin \dafür, dass... jestem za tym, aby... -
9 ursächlich
für etw \ursächlich sein być przyczyną czegośdiese Dinge stehen in \ursächlichem Zusammenhang te rzeczy są ze sobą w związku przyczynowo-skutkowym -
10 sam
I pronsam to zrobiłem — I did it myselfprzyszła sama — she came alone lub on her own
byłam tam sama jedna — I was there all alone lub all by myself
być sam na sam (z +instr) — to be alone (with) (uściśla czas, miejsce, termin)
same drobne (pieniądze) — only small change (o wystarczającej przyczynie/racji)
na samą myśl o czymś — at the very lub mere thought of sth ( podkreślenie ważności)
w rzeczy samej — indeed (w połączeniach z "sobie", "siebie", "się")
sam z siebie — of my/his {itp.} own accord
przechodzić (przejść perf) samego siebie — to excel o.s.
zostawiać (zostawić perf) kogoś samemu sobie — to leave sb to himself/herself (w połączeniach z "ten", "taki")
II - mu; -my; loc sg - mie; mtym samym — thereby, thus
* * *a.1. (= opuszczony) alone; sam jeden all alone; całkiem sam all alone, all by o.s.; robić coś samemu do sth o.s., do sth on one's own; iść samemu go alone; ( na imprezę) stag it, come l. go stag; zostać z kimś sam na sam get sb to o.s.; samemu podjąć decyzję decide for o.s.; chcę zostać sama I want to be alone; byłem sam w domu I was alone at home; zostaliśmy sami we were left alone.2. (= akurat) just; w sam raz just fine l. right; to mi wystarczy w sam raz it'll be just fine; w samą porę just in time, (just) about time; ( jako komentarz) just in time!, perfect timing!; (zwł. sarkastyczny) about time!3. ( przestrzeń) right, very; sam środek the dead center; w samym środku right in the middle; u samej góry at the very top; do samego dna to the very bottom; nad samym brzegiem rzeki at the very bank of the river; stanął pod samymi drzwiami he stood right at the doorsteps.5. (= wyłącznie) nothing but; same kłopoty nothing but trouble; dostawać same złe stopnie get nothing but bad marks; mówić same kłamstwa/samą prawdę speak nothing but lies/the truth; podać same tylko najważniejsze fakty give nothing but the essentials.6. ( wyjątkowość) myself (yourself etc.); mszę odprawiał sam biskup the mass was celebrated by the bishop himself.7. ( przyczyna) mere, very; na samą myśl o tym przechodzi mnie dreszcz the very thought of it makes me shiver; od samego zapachu robi mi się niedobrze the mere smell makes me sick; wystarczy sam jej widok the mere l. very sight of her is enough.8. (= nawet) myself (yourself etc.); zaśpiewał to tak, że nawet sam mistrz lepiej by nie mógł he sang better than the master himself.9. ( wzmocnienie) myself (yourself etc.); sam z siebie without being asked; samo przez się by itself; to się rozumie samo przez się it goes without saying, this is obvious by itself; cel sam w sobie an end in itself; od samego początku from the very beginning; sam widzisz there you go; sam tak powiedział he said so himself; sam sobie jestem winien I can only blame myself; zobacz sam see for yourself; być pozostawionym samemu sobie be left high and dry, be left stranded; być sobie samemu panem be one's own master; dawać sobie samemu radę fend for o.s.; doświadczyć czegoś samemu experience sth at first hand; rumienić się/drżeć na samą myśl o czymś blush/tremble at the mere thought of sth; cyfry mówią same za siebie the figures speak for themselves; przychodzi mu to samo z siebie it comes natural to him; sama uroczystość zaczyna się o 9 the actual ceremony starts at 9 a.m.; tym razem przeszedłeś samego siebie you excelled l. surpassed yourself this time; zostawmy go samemu sobie let's leave him alone; kochaj mnie dla mnie samej love me for who I am.10. (= właśnie ten) the (this, that) very, same, identical; taki sam the same, identical; taki sam co do joty mirror reflection; jeden i ten sam one and the same; tak samo jak... just as...; tak samo jak wczoraj just as yesterday; tyle samo the same amount; tym samym thus, thereby; w ten sam sposób (zareagować, odpowiedzieć) in the same way, by the same token; kubek w kubek taki sam (jak) the spitting image (of); prawie taki sam jak... much the same as...; to jedna i ta sama osoba they're one and the same person; byłem chory i ona tak samo I was ill and so was she; jesteśmy w tym samym wieku we're of the same age; mam taką samą koszulkę I have an identical T-shirt; przyjedziemy tego samego dnia we'll arrive on the same day; to ten sam mężczyzna, który ci się ukłonił it's the same man who said hello to you; to to samo miejsce, w którym byliśmy w zeszłym roku it's the same place we visited last year; wracać tą samą drogą retrace one's steps; kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada it's a case of the biter bit.mi( sklep) supermarket, self-service store.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sam
-
11 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
12 leż|eć
impf (leżysz, leżał, leżeli) vi 1. [osoba] to lie- leżeć na kanapie/łóżku to lie on a couch/bed- leżeć na plecach/na brzuchu/na boku to lie on one’s back/front/side- leżał w łóżku do dziesiątej he stayed in bed till ten o’clock- dzieci już leżą w łóżkach the children are already in bed- już leżał w łóżku, gdy zadzwonił telefon he was (already) in bed when the telephone rang- cały dzień leżeli w słońcu they spent the whole day basking in the sun- leżeć w szpitalu/klinice to be in hospital/a clinic- leżał w szpitalu przez miesiąc he was in hospital for a (whole) month2. (być pochowanym) to lie, to be buried- partyzanci leżą pod murem the partisans are buried by the wall- leżeć w grobie to be dead a. gone3. [przedmiot] to lie- ołówek leży na podłodze a pencil is lying on the floor- na wszystkich krzesłach leżały książki i papiery books and papers were lying on all the chairs4. (pokrywać) to lie, to cover- kurz leżał na podłodze there was dust on the floor- na stole leżał biały obrus there was a white (table)cloth on the table- błoto leży na ulicy the street is covered with mud- nisko przy ziemi leżały jeszcze mgły fog was still lying low over the ground5. (pasować) [ubranie] to fit- garnitur leży na nim jak ulał the suit fits him like a glove- sukienka fatalnie leży the dress doesn’t fit at all6. (znajdować się) to lie, to be situated- miasto leży nad rzeką the town is on a river- Polska leży w Europie Poland is in Europe7. (polegać) [problem, przyczyna, sens] to lie- problem leży w tym, że… the problem is that…- zasadnicza kwestia leżąca u podłoża konfliktu the fundamental issue underlying the conflict- u podłoża tych decyzji leżały względy polityczne there were political reasons underlying the decisions- leżeć w czyjeś naturze to be in sb’s nature- wybuchowość leżała w jej usposobieniu it was in her nature to be short-tempered- leżeć w czyjeś gestii to be within sb’s authority- szkoły podstawowe leżą w gestii władz lokalnych primary schools come under the aegis of the local authorities- w gestii dyrektora leży wydawanie decyzji the manager is responsible for taking decisions8. pot. (być w niekorzystnej sytuacji) robota leży we’re behind with the work, there’s heaps of work to be done- teatry leżą, bo nie mają dotacji theatres are in dire straits due to the lack of subsidies- jeśli nie oddam pieniędzy, to leżę (i kwiczę) if I don’t give the money back, I’m done for pot.9. przen., kryt., pot. (odpowiadać) to suit- twoje towarzystwo leży mi najbardziej your company suits me best- te pytania mi nie leżały the questions didn’t suit me at all■ leżeć do góry brzuchem pot., pejor. to lie about a. around- leżeć w gruzach a. ruinie to lie in ruins- leżeć odłogiem [ziemia] to lie fallowThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > leż|eć
-
13 na
na [na]I. prep +loc1) ( miejsce) an +dat, auf +dat\na ścianie an der Wand\na tapczanie/obrazie/Marsie auf der Couch/dem Bild/dem Mars\na Kubie/Mazurach in Kuba/Masuren\na drzewie auf dem Baum\na ulicy auf der Straße\na wsi auf dem Lande\na koniu auf dem Pferd\na zachodzie im Westen\na niebie am Himmel\na koncercie im Konzert\na wykładzie in der Vorlesunggotować \na parze im Dampf kochen, dämpfenmieć coś \na sobie etw anhabenrobić \na drutach strickenpisać \na maszynie Maschine schreibengrać \na gitarze/skrzypcach Gitarre/Geige spielenjeździć \na łyżwach/nartach Schlittschuh/Ski fahren [ lub laufen]jeździć \na rowerze Fahrrad fahrenspędzać czas \na rozmowie/czytaniu Zeit mit Gesprächen/Lesen verbringenzłapać kogoś \na kradzieży jdn beim Diebstahl erwischeninformować kogoś \na bieżąco jdn auf dem Laufenden haltenII. prep +acckłaść coś \na stół/wieszać coś \na ścianie etw auf den Tisch legen/etw an die Wand hängenokno wychodzi \na północ das Fenster geht nach Nordenwpaść \na kogoś jdn antreffen, auf jdn stoßenwyjść \na zewnątrz nach draußen gehen ( fam)iść \na grzyby/spacer Pilze sammeln gehen/spazieren gehen2) ( termin) für +akk\na środę/przyszły miesiąc für Mittwoch/nächsten Monat\na przyszłość für die Zukunft\na pięć dni für fünf Tage\na długo/krótko für lange/kurze Zeit\na zawsze für immer\na 10 minut przed odjazdem zehn Minuten vor der Abfahrt\na śniadanie/obiad/kolację zum Frühstück/Mittagessen/Abendbrot\na imieniny zum Namenstag4) ( sposób)sprzedawać \na sztuki/tuziny in Stücken/zu Dutzenden [ lub stück-/dutzendweise] verkaufenpokroić coś \na kawałki etw in Stücke schneiden\na czyjś koszt auf jds Kosten\na raty auf Ratenczytać \na leżąco im Liegen lesen\na łapu-capu holterdiepolter ( fam), überstürztnosić czapkę \na bakier die Mütze verkehrt herum tragen\na czczo nüchtern, mit nüchternem Magen\na opak verkehrt, falschzrozumieć coś \na opak etw missverstehen\na oślep blindlings, überstürzt\na poczekaniu gleich, auf der Stelle\na przekór zum Trotz\na przemian abwechselndleżeć \na wznak auf dem Rücken liegengłęboki \na pięć metrów fünf Meter tiefnie odstąpić kogoś \na krok nicht einen Schritt von jds Seite weichenraz \na miesiąc/rok einmal pro Monat/im Jahr\na czyjąś prośbę/zaproszenie auf jds Bitte/Einladung\na czyjś sygnał/życzenie auf jds Signal/Wunschbyć chorym \na odrę die Masern haben7) ( rezultat)pomalować \na zielono grün anstreichennarazić się \na nieprzyjemności sich +akk Unannehmlichkeiten/Peinlichkeiten aussetzen8) ( przeznaczenie)kosz \na śmieci Mülleimer mprzerwa \na kawę Kaffeepause fskrzynka \na listy Briefkasten mutwór \na fortepian Klavierstück nt9) ( oczekiwanie)cieszyć się \na coś sich +akk auf etw +akk freuenprzygotowywać się \na coś sich +akk auf etw +akk vorbereitenzdać się \na kogoś/coś sich +akk auf jdn/etw verlassen10) być z czymś \na bakier etw mangelhaft beherrschenwyjść \na jaw ans Tageslicht kommenurobić kogoś \na swoją modłę jdn hinbiegen ( fam)\na pierwszy rzut oka auf den ersten Blickobawy \na wyrost Überängstlichkeit fubranie \na wyrost Kleidung f zum Hineinwachsen -
14 dla
praep. 1. (przeznaczony) for- dla kogoś for sb- pokój dla dzieci a room for children, a children’s room- krem do twarzy dla kobiet po czterdziestce a face cream for women over forty- książki dla dzieci books for children, children’s books- film dla dorosłych a film for adults, an adult film- zasiłki dla bezrobotnych unemployment benefits- zasiłki dla samotnych matek benefits for single mothers- pomoc dla powodzian aid for flood victims- kurs dla początkujących/zaawansowanych a beginners’/an advanced course- przedział dla palących/niepalących a smoking/non-smoking compartment- „dla panów/pań” (napis na drzwiach toalety) ‘ladies/gentlemen’- lekarstwo dla mojego ojca some medicine for my father- dla kogo są te kwiaty? who are these flowers for?- kupiła prezenty dla całej rodziny she bought presents for the whole family- przesyłam ukłony dla małżonki książk. please give my regards to your wife2. (w celu zapewnienia) for- dla czegoś for sth- dla pozoru for the sake of appearance- dla własnego dobra for one’s own good- zrobić coś dla efektu/wygody/zysku to do sth for effect/for the sake of convenience/for profit- grać na skrzypcach dla przyjemności to play the violin for (one’s own) pleasure- wyjść za mąż/ożenić się dla pieniędzy to marry for money- tupać nogami dla rozgrzewki to stamp one’s feet to get warm- wypić coś dla ochłody to drink sth to cool off- wystawa została zorganizowana dla uczczenia stulecia uczelni the exhibition was mounted for the university’s centenary celebrations- nosić broń dla własnego bezpieczeństwa to carry arms for one’s own safety- zażywać witamin dla wzmocnienia organizmu to take vitamins to strengthen one’s body3. (wobec, względem) for- podziw/szacunek dla kogoś admiration/respect for sb- sympatia/miłość dla kogoś liking/love for sb- poparcie dla partii/wniosku support a. backing for a party/motion- nie ma usprawiedliwienia dla takiego zachowania there’s no excuse for such behaviour- miły/uprzejmy dla kogoś nice/kind to sb- przyjemny dla oka/ucha pleasing to the eye/ear- przyjazny dla środowiska environment-friendly- szkodliwy dla środowiska/zdrowia harmful a. damaging to the environment/to health4. (jeśli chodzi o) for- dla kogoś/czegoś for sb/sth- podjazd dogodny dla inwalidów/wózków a ramp (convenient) for the handicapped/for prams- sytuacja korzystna/niekorzystna dla przedsiębiorstwa a favourable/an unfavourable situation for the company- tragiczna dla obrońców klęska a tragic defeat for the defenders- charakterystyczny dla kogoś/czegoś characteristic of sb/sth- to dla niego typowe it’s typical of him- z typowym a. charakterystycznym dla siebie optymizmem with (his/her) typical a. characteristic optimism- nie dla kogoś not for sb- nie dla mnie takie życie that’s no life for me- gotowanie – to nie dla mnie cooking is not for me a. not my kind of thing- to nie jest facet dla ciebie this is not the (right) guy for you- to nie jest praca dla ciebie this is not the/a job for you- obszar niedostępny dla turystów an area out of bounds GB a. off limits US to tourists- dźwięki niesłyszalne dla ludzkiego ucha sounds inaudible to the human ear- myśliwce niewykrywalne dla radaru fighters undetectable by radar5. (w opinii) for, to- dla kogoś for a. to sb- to był dla niej wielki szok it was a great shock to a. for her- dla mnie nie ma nic piękniejszego od tych wierszy to a. for me there’s nothing more beautiful than those poems- dla nich liczą się tylko pieniądze for a. with them, money is the only thing that counts- będzie to dla nich dowód, że mam rację this will show them a. prove to them that I’m right- (jak) dla mnie ten film był zbyt długi as far as I’m concerned a. for me, the film was too long6. (z powodu, dla dobra) for- dla kogoś/czegoś for sb/sth- porzuciła go dla jakiegoś cudzoziemca she dropped him for some foreigner- poświecić wszystko dla rodziny to sacrifice everything for (the sake of) one’s family- oddać życie dla ojczyzny to sacrifice one’s life for one’s country- stracić głowę dla kogoś to lose one’s head over sb7. [pracować] for (kogoś/czegoś sb/sth)- (ona) kręci filmy dla telewizji she makes films for television- (on) tłumaczy dla firmy prawniczej he does translations for a law firm8. książk. (przyczyna) for, because of- dla czegoś for a. because of sth- ryby hodowane dla smacznego mięsa fish bred for their tasty flesh- rośliny uprawiane dla jadalnych owoców plants grown for their edible fruit- na dziki polowano dla mięsa wild boar were hunted for their meat- dla ważnych powodów odłożył spotkanie important considerations caused him to postpone the meeting* * *prep(+gen) ( dla oznaczenia przeznaczenia) for; ( wobec) to, towards* * *prep.+ Gen.1. for; dla mnie/ciebie/ich for me/you/them; dla niej czas się nie liczy for her, time doesn't count; dla frajdy/przyjemności/zysku for fun l. kicks/pleasure/gain; dla twojego l. twego dobra for your own good; dla wspólnego dobra for the common good; dla zasady on principle; kupić/zrobić coś dla kogoś buy/do sth for sb; mieć coś wyłącznie dla siebie keep sth to o.s.; ważny dla sprawy important for the cause.2. ( tłumaczone przez użycie rzeczownika jako przydawki) domek dla lalek doll house; karma dla psów dog food.3. ( tłumaczone przez złożenie) klatka dla ptaków birdcage; kładka dla pieszych footbridge; przejście dla pieszych crosswalk; Br. pedestrian crossing.4. to; być grzecznym l. miłym dla kogoś be nice to sb; grzeczny/życzliwy dla (osób) starszych polite/kind to the elderly; szkodliwy dla zdrowia harmful to your health.5. (z rzeczownikiem odczasownikowym: tłumaczone bezokolicznikiem z „to”) dla zachowania pozorów to keep up the pretense, Br. to keep up the pretence; dla zatarcia śladów to cover one's tracks.7. ( w utartych zwrotach) dla chcącego nic trudnego where there's a will there's a way; dla każdego coś miłego (there's) something for everyone; nie dla psa kiełbasa! pog. it's too good for the likes of you!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dla
-
15 od
, ode praep. 1. (z miejsca, z kierunku) from- od zachodu/południa from the west/south- wiatr od morza the wind from the sea- wieje od drzwi there’s a draught from the door- od jeziora dochodził rechot żab the croaking of frogs could be heard from the lake- od schroniska idziemy żółtym szlakiem from the hostel we take the yellow trail- właśnie wracałam od dentysty I was just on my way back from the dentist- goście wstali od stołu the guests got up from the table- odległość od drzwi do okna the distance from the door to the window a. between the door and the window- chodzić od wsi do wsi/od sklepu do sklepu to go from village to village/from shop to shop2. (określające położenie) from- sto metrów od ratusza a hundred metres from the town hall- od wewnątrz/zewnątrz from the inside/outside- druga półka od dołu/góry the second shelf from the bottom/top, the second shelf up/down- piąty wagon od końca the fifth carriage from the end- okna od ulicy/podwórza the front/back windows- na południe od Krakowa (to the) south of Cracow3. (wskazujące na oddzielenie) from- oddzielić coś od czegoś to separate sth from sth- nie mógł oderwać się od książki he couldn’t tear himself away from the book- odejmij pięć od trzynastu subtract five from thirteen- oddziel mięso od kości bone the meat- zwolnienia od podatku tax exemptions- stronić od kogoś/czegoś to avoid a. shun sb/sth4. (określające pochodzenie) from- list od brata a letter from one’s brother- azjatyckie bydło pochodzące od tura Asian cattled descended from the aurochs- pożyczyć/kupić coś od kogoś to borrow/buy sth from sb- dostała ode mnie książkę she got a book from me- zaraził się odrą ode mnie he caught the measles from me5. (określające moment początkowy) from; (w przeszłości) since- od tej chwili from that moment on- od jutra from tomorrow, as of a. from tomorrow- od poniedziałku/marca since (last) Monday/March- od dzieciństwa a. od dziecka cierpiała na alergię she’d suffered from an allergy since childhood a. since she was a child- od jak dawna tu mieszkasz? how long have you lived a. been living here?6. (określające czas trwania) for- od roku/trzech tygodni for a year/three weeks- od dawna for a long time- od jakiegoś czasu for some time7. (określające dolną granicę) from- od drugiej do piątej po południu from two p.m. till five p.m., between two p.m. and five p.m.- od poniedziałku do środy from Monday to Wednesday- zaprosimy od 50 do 60 osób we’ll invite (from) 50 to 60 people- ceny wahają się od stu do pięciuset złotych prices range from a hundred to five hundred zlotys- od 1000 złotych w górę from 1,000 zlotys up a. upwards- można tu kupić wszystko: od śrubek po komputery you can buy everything here – from screws to computers8. (określające przyczynę) from, with- trawa mokra od rosy grass wet with a. from dew- oczy czerwone od płaczu eyes red from crying a. tears- jego twarz rozpalona od gorączki his face flushed with fever- ochrypł od krzyku he grew hoarse from a. with shouting- bolał ją kręgosłup od dźwigania walizek her back ached from carrying the suitcases- rury popękały od mrozu the pipes had burst from the cold- dom zapalił się od pioruna the house was set on fire by lightning9 (przeciwko) from- chronić coś od słońca/chłodu to protect sth from sunlight/cold- oganiać się od komarów to fight off gnats- być ubezpieczonym od pożaru/kradzieży to be insured against fire/theft- uchylać się od czegoś to shirk sth10 (określające przeznaczenie) dziurka od klucza a keyhole- guziki od marynarki jacket buttons- kluczyki od samochodu car keys- okulary od słońca sunglasses- pasek od zegarka a watch strap- tabletki od bólu głowy headache pills a. tablets- syrop od kaszlu cough mixture a. syrup- od czego jest ta śrubka? where does this screw come from?11 (określające specjalizację) pan od matematyki/angielskiego the maths/English teacher- ekspert od informatyki an expert in computer science- policja jest od tego, żeby zaprowadzić w mieście porządek it’s the job of the police to restore order in the city- nie jestem od tego, żeby was pouczać it’s not up to me to lecture you12 (niż) than- to mieszkanie jest mniejsze od waszego this flat is smaller than yours- ona jest starsza od brata o dwa lata she’s two years older than her brother- wyszedł wcześniej ode mnie he left earlier than I did13 (podstawa obliczenia) by, per- płatny od wiersza/godziny paid by the line/hour- 50 złotych od metra 50 zlotys a metre14 pot. wyzywać kogoś a. wymyślać komuś od idiotów/kanalii to call sb an idiot/a scumbag pot.* * *prep(+gen) ( kierunek) fromna zachód od Polski — west of Poland, ( czas trwania) for
od poniedziałku do piątku — Monday to Friday (BRIT), Monday through Friday (US)
od rana do nocy — from morning till night, ( odległość) (away) from
100 metrów od brzegu — a hundred meters off lub away from the shore, ( dolna granica zakresu) from
od trzech do czterech godzin dziennie — (from) three to four hours a day, ( początkowa granica skali) (starting) from
od wierszy (aż) po powieści — from poems to novels, ( przyczyna) with, from
twarz mokra od łez/potu — face damp with tears/sweat
ochrypł od krzyku — his voice grew hoarse from shouting, ( pochodzenie) from
ubezpieczenie od ognia/kradzieży — insurance against theft/fire ( specjalizacja)
fachowiec od lodówek — fridge technician, ( przy porównaniach) than
* * *odprep.+ Gen.1. ( przy określaniu kierunku) from; od drzwi from the door; od wschodu from the east; okno od ulicy front window.3. ( przy określaniu punktu początkowego) from, since; od świtu do nocy from dawn till dusk; od a do zet from A to Z; od rana do wieczora all day long; od stóp do głów from head l. crown l. top to toe l. foot; od początku do końca from the start till the end; od dziecka since childhood; od wtorku since Tuesday; od poniedziałku do piątku Monday through Friday.5. ( przy określaniu punktu wyjściowego) (away) from; 500 kilometrów od Nowego Jorku 500 kilometers away from New York.6. ( przy określaniu dolnej granicy) from; od czterech do pięciu minut from four to five minutes; od 100 do 150 dolarów from 100 to 150 dollars.8. ( przy określaniu pochodzenia) from; list od mojej dziewczyny letter from my girlfriend; wiedzieć coś od kogoś know sth from sb.9. ( przy określaniu przeznaczenia) for; dziurka od klucza keyhole; tabletka od bólu głowy headache pill, painkiller.10. ( przy określaniu specjalizacji) nauczyciel od angielskiego English teacher, teacher of English; fachowiec od komputerów computer technician.12. ( przy wyrażaniu odejścia od czegoś) from, to; zwolnienie od opłat exemption from charges; odstępstwo od reguły exception to the rule.13. ( przy wyrażaniu czynnika) by; stawka od godziny hourly rate; cena od sztuki item l. unit price; praca płatna od godziny work paid by the hour; czegoś jest od metra pot. there's loads l. plenty of sth, there's shitloads of sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > od
-
16 za
1. prep(+gen) ( w czasie) in, during2. adv( zbyt) tooza późno/wcześnie — too late/early
* * *I.za1prep.1. + Gen. ( okres) during, in; za króla Jana during the reign of king John; za młodu in one's youth.2. + Acc. (upływ, miara czasu) in; za godzinę/rok in an hour/a year; za pięć piąta five to five.4. + Acc. (obiekt trzymany l. chwytany) by; trzymać kogoś za rękę hold sb by the hand.5. + Acc. ( cel) for, to; umierać za ojczyznę die for one's country; wypić za czyjeś zdrowie drink to sb's health.7. + Acc. (przedmiot transakcji, kary, nagrody itp.) for, at; za darmo for free; za nic pot. not for love or money; za wszelką cenę przen. at any price; order za zasługi order of merit; być za (czymś) be for l. in favor of (sth); odpowiadać za kradzież be charged with theft.8. + Acc. ( funkcja) as; mieć kogoś za wariata consider sb (to be) a madman; uchodzić za gbura pass as a boor.9. + Ins. ( następstwo) after; jeden za drugim one after another; raz za razem time after time; iść za kimś follow sb.10. + Ins. (miejsce z tyłu, poza czymś) behind, beyond; za miastem out of town; za burtą overboard; za oknem behind the window.12. + Ins. ( cel) of, for; przepadać za kimś/czymś be fond of sb/sth; chodzić za pracą pot. be looking for work.13. + Ins. ( przyczyna) at, with; za czyjąś namową at sb's insistence; za czyjąś zgodą with l. (up)on sb's consent l. approval.II.za2adv.1. (= zbyt) too; za późno/wcześnie too late/early; tego już za wiele! enough is enough!, that's too much!; co za dużo, to niezdrowo ( jako uwaga do kogoś) you can have too much of a good thing.2. ( o charakterze ekspresywnym) what; co za czasy! what times!; co za film! what a film!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > za
-
17 bł|ąd
m (G błędu) 1. (pomyłka) mistake, error- błąd ortograficzny/interpunkcyjny a spelling/punctuation mistake- błąd rachunkowy a. w obliczeniach a miscalculation- błąd wymowy a. w wymowie a pronunciation error, an error in pronunciation- zrobić/popełnić błąd to make a mistake a. an error- poprawić błąd to correct a. rectify a mistake- list roił się od błędów the letter was full of mistakes- czeski błąd transposition of characters- błąd zecerski a typo pot.2. (złe postępowanie) mistake- błędy wychowawcze mistakes in upbringing- błędy młodości the sins of youth- błąd w sztuce a professional error, professional incompetence- błąd polityczny a political mistake a. error- zrobić/popełnić błąd to make a mistake- popełnił fatalny błąd, rezygnując z pracy he made a fatal mistake leaving his job- naprawić błąd to rectify a mistake- pozwól mi naprawić moje błędy just let me make up for my mistakes- przyznać się do błędu to admit to having made a mistake- po wielu latach wreszcie przyznał się do błędu many years later he admitted the error of his ways- wyznać komuś swoje błędy to confess one’s mistakes to sb- wybaczyć komuś błędy to forgive sb’s mistakes a. sb for their mistakes- uczyć się na błędach to learn by a. from one’s (own) mistakes- uczyć się na cudzych błędach to learn from the mistakes of others- powtarzać stare błędy to repeat a. to make the same (old) mistakes- przyczyną wypadku był błąd człowieka the accident was caused by human error3. (fałszywe przekonanie) misconception, misapprehension- być w błędzie to be mistaken- wykorzenić błędy to eradicate mistakes a. misconceptions- trwać w błędzie to be (labouring) under a misapprehension- wprowadzić kogoś w błąd to mislead sb- wyprowadzić kogoś z błędu to put sb right- lepiej nie wyprowadzać ich z błędu I don’t think it’s worth putting them right a. enlightening them iron.4. (zły wynik, złe wskazanie) error- błąd statystyczny a statistical error- błąd metody a methodological error- błąd odczytu a misreading- błąd aparatury a mechanical error- margines błędu a margin of errorThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bł|ąd
-
18 moto|r
m (G motoru) 1. (elektryczny) motor; (parowy, spalinowy) engine- zapalić a. zapuścić motor to turn on a. start (up) the motor/engine- zgasić motor to turn off the motor/engine- motor zgasł the engine cut out a. stalled2. pot. (motocykl) (motor)bike 3. przen. (przyczyna, inspirator) driving force- być motorem czegoś to be the driving force behind sth- rozwój nauki jest motorem wszelkiego postępu the development of science is the driving force behind all progressThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > moto|r
-
19 tkwi|ć
impf vi 1. (być głęboko osadzonym) to stick- złamany klucz tkwił w zamku a broken key got stuck in the lock2. książk., przen. (stanowić przyczynę) przyczyny jego agresji tkwią w trudnym dzieciństwie a difficult childhood is the underlying cause of his aggressive behaviour- przyczyna konfliktu tkwi w nietolerancji a lack of tolerance underlies the conflict3. pot. (trwać nieruchomo) to be stuck, to stay- godzinami tkwiła nad książką she was engrossed in the book for hours4. (uwikłać się) to be deep (w czymś in sth)■ tkwić po uszy w długach/w pracy pot. to be up to one’s ears in debt/in workThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > tkwi|ć
-
20 sam
1) ( samodzielnie)\sam to zrobiłem ich habe es selbst gemachtołówek \sam się złamał der Bleistift ist von alleine gebrochen2) ( samotny)przyszła \sama sie kam alleinebył tam \sam jeden er war dort ganz alleinenie zostawiaj go \samego lass ihn nicht alleinebyć \sam na \sam z kimś mit jdm unter vier Augen seinna \samej górze ganz obendo \samego końca ganz bis zum Schluss [ lub Ende]w \samą porę gerade rechtzeitigw \sam raz [dla mnie] gerade richtig [ lub passend] [für mich], wie [für mich] geschaffen4) ( bez dodatków)\same kłopoty lauter Sorgen, nichts als Sorgen\same oryginalne obrazy ausschließlich [ lub nur] Originalbilder5) ( wystarczająca przyczyna)na \samą myśl o tym robi mi się niedobrze schon allein bei dem Gedanken [ lub bei dem bloßen Gedanken] daran wird es mir schlecht6) ( podkreślenie ważności)\sam prezydent go mianował der Präsident selbst hat ihn ernannt, kein Geringerer als der Präsident hat ihn ernanntw rzeczy \samej in der Tat\sam z siebie [mi zaproponował] von sich aus [hat er mir es angeboten]\sama sobie zaprzeczasz du widersprichst dir selbstto się rozumie \samo przez się es versteht sich von selbstprzechodzić \samego siebie sich +akk selbst übertreffenzostawić kogoś \samemu sobie jdn sich +dat selbst überlassentaki \sam genausoten \sam derselbew tym \samym czasie/miejscu zu derselben Zeit/an demselben Orttym \samym also
- 1
- 2
См. также в других словарях:
życie — n I, blm 1. «stan organizmu polegający na nieprzerwanym ciągu biochemicznych procesów przemiany materii i energii, związanych z wymianą materii i energii z otoczeniem, charakteryzujący się tym, że organizm odżywia się, oddycha, wydala zbędne… … Słownik języka polskiego
trzymać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, trzymaćam, trzymaća, trzymaćają, trzymaćany {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mając, ściskać coś w dłoni, ustach, dziobie itp., nie puszczać tego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Trzymać… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
błąd — m IV, D. błędu, Ms. błędzie; lm M. błędy 1. «niezgodność z obowiązującymi regułami pisania, liczenia, wymowy itp.; odstępstwo od normy; pomyłka» Błąd ortograficzny, gramatyczny. Błąd zecerski. Błąd wymowy. Błąd w rachunku. Rysunek pełen błędów.… … Słownik języka polskiego
smucić — ndk VIa, smucićcę, smucićcisz, smuć, smucićcił, smucićcony «być przyczyną czyjegoś smutku, napełniać smutkiem; martwić, zasmucać» Smuci kogoś zła wiadomość, czyjeś zachowanie, czyjaś choroba. Smuci mnie, że tak się stało. smucić się «być smutnym … Słownik języka polskiego
sprawiać — ndk I, sprawiaćam, sprawiaćasz, sprawiaćają, sprawiaćaj, sprawiaćał, sprawiaćany sprawić dk VIa, sprawiaćwię, sprawiaćwisz, spraw, sprawiaćwił, sprawiaćwiony 1. «być przyczyną czegoś, powodować, wywoływać, czynić coś» Sprawiać (komuś) kłopot,… … Słownik języka polskiego
blokować — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ia, blokowaćkuję, blokowaćkuje, blokowaćany {{/stl 8}}– zablokować {{/stl 13}}{{stl 8}}dk Ia {{/stl 8}}{{stl 7}} wyłączać lub uniemożliwiać ruch jednej części urządzenia przez odpowiednie ustawienie innej jego części … Langenscheidt Polski wyjaśnień
kosztować — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ia, kosztowaćtuję, kosztowaćtuje, kosztowaćany {{/stl 8}}– skosztować {{/stl 13}}{{stl 8}}dk Ia {{/stl 8}}{{stl 7}} badać smak potraw, napojów, jedząc lub pijąc niewielką ich ilość; próbować : {{/stl 7}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
włos — 1. Ani o (na) włos «ani trochę»: (...) możemy jeszcze pogadać! Choć jak panowie widzą, te rozmowy ani o włos nie zmieniły i nie zmienią moich poglądów. P. Krawczyk, Plamka. Nie zbliżyły się ze sobą ani na włos i właściwie jedno jest wiadome –… … Słownik frazeologiczny
aerofagia — ż I, DCMs. aerofagiagii, blm med. «łykanie powietrza, zwłaszcza w nadmiernej ilości podczas jedzenia, mogące być przyczyną różnych dolegliwości» ‹z gr.› … Słownik języka polskiego
drogo — drożej przysłów. od drogi w zn. 1 Kupić co drogo. To dla mnie za drogo. Wszystko tak drogo kosztuje. Zapłacić za coś drożej. ◊ Coś (np. przeoczenie, zaniedbanie) drogo kogoś kosztuje, może kogoś drogo kosztować «coś jest, może być przyczyną… … Słownik języka polskiego
kierować — ndk IV, kierowaćruję, kierowaćrujesz, kierowaćruj, kierowaćował, kierowaćowany 1. «zwracać, prowadzić, wysyłać kogoś, coś gdzieś, do kogoś, do czegoś, ku czemuś» Kierować chorego do lekarza, na badania, na komisję. Kierować statek do portu.… … Słownik języka polskiego